Inzicht als fundament: de 4DMap en gap-analyse van PharmaNL

Nieuws april 10, 2025

PharmaNL heeft zich een ambitieuze taak gesteld: het versterken en toekomstbestendig maken van de farmaceutische sector door zowel de infrastructuur voor medicijnontwikkeling als de opleidingsmogelijkheden te optimaliseren. Dit doet PharmaNL binnen twee hoofdprogrammalijnen: Shared Development Infrastructure en Human Capital Growth. Om nauwkeurig in kaart te brengen waar de grootste behoeften en knelpunten liggen, voert PharmaNL jaarlijks een uitgebreide gap-analyse uit. Deze analyse helpt om gerichte investeringen te doen in beide programmalijnen. Sinds het voorjaar van 2024 speelt Debby Vermeer hierin een belangrijke rol. Met een achtergrond in therapeutische antistoffen en brede ervaring in zowel academische als industriële omgevingen, is zij, als zelfstandige consultant, verantwoordelijk voor de verdere ontwikkeling van de tool (een interactieve 4D Map), die centraal staat in de gap-analyse van PharmaNL en die helpt om investeringskeuzes te onderbouwen.

“Het doel is dat wanneer een partij een aanvraag doet bij PharmaNL, deze direct getoetst kan worden aan de bestaande infrastructuur en behoeften in het veld,” legt Vermeer uit. “Daarom richt ik me niet alleen op het verder ontwikkelen van de tool, maar ook op gesprekken met verschillende regio’s en partijen om inzichtelijk te maken hoe ze de tool kunnen gebruiken en welke nieuwe functionaliteiten nodig zijn.”

4DMap*

PharmaNL gebruikt de 4DMap als tool voor de gap-analyse, waarmee de lacunes en bestaande mogelijkheden in het farmaceutische veld op twee vlakken in kaart worden gebracht: gedeelde infrastructuur en opleidingen. Zo inventariseert de tool, die alle processtappen omvat die relevant zijn in de ontwikkeling van geneesmiddelen en biologische producten, welke skills al aanwezig zijn en welke nodig zijn. Ook brengt de tool in kaart waar mensen worden opgeleid en hoe de toekomstige competentiebehoeften eruitzien. Voor de infrastructuur gebeurt hetzelfde: de bestaande infrastructuur wordt in kaart gebracht en daarnaast worden de behoeften van bedrijven geanalyseerd. Dit omvat de vraag naar specifieke apparatuur, kennisdeling en gedeelde faciliteiten.

Door interviews met bedrijven en instellingen in de drie consortiumregio’s (Leiden, Groningen en Oss) en inmiddels ook daarbuiten, verzamelt PharmaNL data, waarop analyses worden uitgevoerd om trends te signaleren. Naast deze bottom up aanpak houdt PharmaNL ook expertsessies waarin deze resultaten worden geduid, aangevuld of genuanceerd. Deze inzichten voeden direct de PharmaNL Investeringsagenda, zodat gerichte projecten kunnen worden aangevraagd.

Interactie en maximalisatie

Een belangrijk speerpunt in de doorontwikkeling van de tool voor de gap-analyse van PharmaNL is het faciliteren van interactie tussen bedrijven. “Soms is het niet helemaal duidelijk dat bepaalde activiteiten al in een regio aanwezig zijn, terwijl elders hetzelfde wordt opgezet,” merkt Vermeer op. Door deze informatie centraal in de tool te verzamelen, ontstaat een duidelijker beeld van wat er al bestaat en waar nog behoefte aan is. Deze transparantie kan duplicatie van initiatieven voorkomen en tegelijkertijd de samenwerking tussen partijen bevorderen.

Matchmaking

Een belangrijke innovatie in dit proces is de invoering van een matchmakingfunctionaliteit. “Bedrijven kunnen straks berichten sturen naar andere partijen: ‘Ik zie dat jij deze faciliteit hebt, kunnen we samenwerken?’” vertelt Vermeer. Dit proces stimuleert het delen van apparatuur, kennis en expertise, wat van essentieel belang is voor de verdere ontwikkeling van de farmaceutische infrastructuur in Nederland. Momenteel wordt er gewerkt aan het verkrijgen van toestemming van bedrijven om hun contactgegevens op te nemen en wordt er een inlogsysteem ontwikkeld waarmee bedrijven hun eigen gegevens kunnen beheren.

Doelmatigheid

Brigitte Drees, bestuurlid & penvoerder van PharmaNL en CEO van Pivot Park, benadrukt het belang van de gap-analyse en de 4DMap voor het efficiënt besteden van middelen: “Door te begrijpen waar de grootste behoeften liggen qua essentiële infrastructuur en opleidingsmogelijkheden binnen de farmaceutische sector, kunnen we de gelden uit het Nationaal Groeifonds doelgerichter inzetten. Dit stelt ons in staat om de impact van ons resterende budget van 57 miljoen euro te maximaliseren.” Dankzij de systematische aanpak van de 4DMap kan PharmaNL deze inzichten effectief vertalen naar concrete investeringsbeslissingen.

De tool wordt zo opgezet, dat deze ook in de toekomst bruikbaar en van nut blijft. “Uiteindelijk moet het systeem van de tool en de gap-analyse zichzelf financieren,” legt Drees uit. Dit kan op verschillende manieren: door een jaarlijkse vergoeding van deelnemende bedrijven of via doorlopende financiering vanuit regio’s. Daarnaast zoekt PharmaNL samenwerking met andere Nederlandse initiatieven, zoals Oncode Accelerator, ook een National Groeifonds project. “Veel groeifondsen hebben infrastructuurontwikkeling als gemeenschappelijk doel,” zegt Vermeer. Door deze initiatieven te bundelen, kan de tool completer worden en breder worden ingezet.

Toekomstperspectief: nationale dekking en bredere toepassing

Op dit moment omvat de tool al infrastructuur voor small molecules en biologics, en recent zijn cell-based therapies en therapeutische vaccins toegevoegd. “Dit levert nieuwe interviews en inzichten op en draagt bij aan de investeringsagenda,” aldus Vermeer. De focus ligt nu op verzamelen van meer informatie door nieuwe partijen toe te voegen om tot een landelijke dekking te komen.

Momenteel bevat de 4DMap circa 200 partijen, en in mei start een proef om bedrijven actiever bij deze tool te betrekken. “We willen laten zien wat ze eruit kunnen halen en hoe samenwerking hen helpt,” zegt Vermeer. Door aanwezigheid op evenementen en rondetafelgesprekken wordt de bekendheid van de tool verder vergroot.

Met deze ontwikkelingen zet PharmaNL een grote stap richting een geïntegreerd, landelijk overzicht van de farmaceutische infrastructuur en opleidingsmogelijkheden. Dit is niet alleen een waardevol instrument voor bedrijven, maar ook voor beleidsmakers die gerichte investeringen willen doen in de toekomst van de farmaceutische sector.

*4DM staat voor Drug Discovery Development and Deployment Map. Bron: NIH, USA, Clin. Trans. Sci. 2018 Mar; 11(2):166-174.  doi: 10.1111/cts.12531. Epub 2017 Dec 22. Application of a Dynamic Map for Learning, Communicating, Navigating, and Improving Therapeutic Development

Bron artikel: PharmaNL
Afbeelding: Debby Vermeer